Kinabatangan: apen, apen en nog meer apen!!
4 december 2012 - Kota Kinabalu, Maleisië
Hallo allemaal,
Allereerst bedankt voor de leuke reacties op onze reisverhaaltjes, niet alleen via internet (reislogger), maar ook via de sms naar de andere reisgenootjes! Het kost best veel tijd om de stukjes te schrijven, voor Angeline om het door te lezen en om de foto's uit te zoeken. Busritten, boottochten, wachtruimtes op het vliegveld e.d. zijn mooie momenten om iets te schrijven. De wegen zijn hier van dusdanige kwaliteit, dat ik naderhand nog enige tijd nodig om alle typefouten eruit te halen..........(zeker als je op de achterbank van de bus zit..............).
Van te voren hebben we een privé-bus geregeld die ons van Lahad Datu naar onze lodge langs de Kinabatangan rivier zal brengen. We rijden 2,5 uur door de gietende regen (wat kan het hier plenzen zeg!) terwijl de ene na de andere oliepalm plantage aan ons voorbij trekt. We hobbelen en botsen af en toe flink in de bus omdat het asfalt niet meer helemaal is wat het geweest was en hopen dat we het gaan redden met de bus omdat de bus geluiden maakt die 'ie niet hoort te maken. Ingrid zit heel triest in de bus en kan haar ogen niet geloven. Zij heeft 9 jaar geleden dit gebied bezocht en dezelfde route genomen. Destijds ging de busrit grotendeels door bosgebied en nu zijn het plantages van oliepalmen zover het oog reikt. Pfffffffffffffff. En de avontuurlijke onverharde weg naar de rivier Kinabatangan is veranderd in een kaarsrechte asfaltweg. Daar zijn we dan wel weer blij mee........ De bus stopt uiteindelijk in het dorpje Billit en we stappen met alle bagage in een bootje, die ons naar de andere kant van de Kinabatangan rivier naar de Nature Lodge Kinabatangan brengt. We worden met een glaasje ranja ontvangen en krijgen korte uitleg over de gang van zaken de komende dagen. Constanze heeft alle accommodaties tijdens de reis geregeld en geboekt, maar deze plek heb ik geregeld en ben dus hier de bendeleider......Ik verdeel deze keer de sleutels van de kamers en even later zitten A&A in een prachtig huisje met een hele luxe, ruime badkamer, een waterkoker, thee, koffie e.d.. Fantastisch! Pas de volgende ochtend blijkt dat we 3 'luxe' huisjes hebben en 3 'gewone' huisjes. En iedereen gelooft nog steeds dat A&A toevallig een luxe huisje hadden...........
We hebben de eerste middag gelijk onze eerste rivercruise. Onze lodge ligt langs de Kinabatangan rivier en de belangrijkste activiteit bestaat uit het maken van boottochten op de rivier op zoek naar wildleven (apen, olifanten, neushoornvogels e.d.). Die boottochten doe je 's ochtends vroeg (van 6 tot half 8) of aan het eind van de middag (van 4 tot 6) omdat de apen in de grotere bomen langs de rivier komen slapen. Dat is veiliger omdat ze zich in het water kunnen laten vallen als er onverhoopt een groot roofdier zich in hun slaapboom meldt. We zien op onze eerste cruise gelijk de hoofdprijs: 2 orang oetans! Wohhhh! Heel goed gespot door onze gids Resiman. Berber roept diverse keren dat Resiman ogen op steeltjes heeft en dat kan iedereen alleen maar beamen.Hij spot een lizard op een boomtak in de schadu aan de andere kant van de 70 meter brede rivier. Niemand snapt daar iets van.....
We zien ook een grote groep neusapen en .............................................. heel donkere wolken!! Al snel komt het echt met bakken en bakken uit de hemel en daardoor valt een deel van onze eerste boottocht in het water. Het regent zo hard en de boot vaart zo snel, dat een paar mensen zo koud zijn geworden dat ze na een warme douche in de bungalow nog niet warm zijn! Wie had dat gedacht in het warme, vochtige Borneo!! Het is in deze regio sowieso erg vochtig en alles voelt klam aan. Kleding droogt niet, paraplus en poncho's blijven nat (en gaan dus stinken) en alle papier wordt week en klam. De inhoud van de tassen en koffers van iedereen begint zo langzamerhand echt te stinken en is klef en smerig. De wasmachines zullen over een paar dagen in Nederland overuren draaien........
Tijdens ons driedaagse verblijf langs de rivier maken we nog diverse tochtjes over de rivier en zien telkens langoeren, java-apen, neusapen en laponders. We zien gelukkig ook 1 keertje olifanten!!! Die staan rustig op de oever te grazen. Dit zijn de dwerg-olifanten van Borneo en ze zijn zeldzaam. Naar ons wordt verteld is uit recent DNA-onderzoek gebleken dat al deze olifanten afstammen van 1 enkel ouderpaar. Ergens rond 400 na Chr. zijn een stelletje olifanten vanuit Java verscheept naar een paar eilandjes ten noorden van Borneo bij wijze van geschenk voor een bobo aldaar. Een paar honderd jaar later zijn er weer 2 naar Borneo verhuisd: de stamouders dus van alle huidige Borneo pygmee olifanten.
De volgende ochtend gaan we met z'n tienen op pad. Ria voelt zich niet helemaal lekker en Anneke is de vorige avond op de gladde boardwalk in de lodge flink onderuit gegaan. Voordat we vertrekken naar het Hutan project van Marc Ancrenaz brengen we Ria ontbijt op bed en geven we Anneke een flinke dosis ibuprofen en spierverslappers. Voor de ongeruste thuisblijvers: beiden huppelen inmiddels weer rond hoor!
's Ocvhtends vroeg is het heel erg mooi en sfeervol op de river omdat er iedere ochtens mist hangt.
Aangekomen bij het project krijgen we van Ken, de assistent van de manager, in uitstekend Engels uitleg over het project. Wat een verademing in vergelijking met de meeste locals waarvan je het engels nauwelijks kunt begrijpen. Het Hutan probeert de leefgebieden van de orang oetans langs de Kinabatangan rivier te beschermen en ze weer aan elkaar te knopen (herplanten van bomen). Ook wordt veel onderzoek gedaan naar het gedrag van de orang oetans omdat ze hier in secundair bos leven en niet in primair bos. Het project is inmiddels breder geworden en ook de bescherming van grotten waar de zwaluwen met de eetbare nestjes broeden (een delicatesse in China) en de bescherming van de neushoornvogels hebben de aandacht van Hutan. Heel belangrijk is dat de lokale bevolking erbij betrokken is. Apenheul geeft al jarenlang geld aan deze stichting, een deel van de EAZA-campagne van 2011 is hier terecht gekomen én de inhoud van de gidsenpot is een aantal jaar geleden naar dit project gegaan. Kortom, het was de hoogste tijd om dit project eens te bezoeken. We gaan in het rivierbos op zoek naar orang oetans, maar moeten ons tevreden stellen met slaapnesten, die al zeker 1 of 2 weken oud zijn. Maar de orang oetans zelf laten zich niet zien................ De reden hiervoor is overigens heel eenvoudig: een paar dagen ervoor is er een troep bosolifanten door het studiegebied getrokken, waardoor de onderzoekers niet meer het gebied in konden. Bovendien trekken de orang oetans vaak weg als de olifanten komen. Wat hiervoor de reden is, is niet helemaal duidelijk. Kortom, zonder orang aoetans, maar wel mét mooi verhalen gaan we terug naar de lodge en relaxen wat.
De ziekenboeg wordt uitgebreid met Berber en Ingrid, die beiden inmiddels ook het vervelende kuchje en koorts te pakken hebben. Beiden zijn inmiddels aan de beterende hand!
's Avonds kunnen we ook nog een nachtwandeling doen vanaf de lodge. Een aantal diehards trekt de broodnodige laarzen aan (we lopen door een blubberig moerasbos waarbij het water soms tot aan de rand van de laarzen komt) en spotten zowaar een civetkat (alleen Constanze) en een tarsier!!! Erik geeft opeens een gil omdat ie wordt aangevlogen door een vleermuis, waarvan de sonar blijkbaar even geen dienst deed..........
Later die nacht wordt het nog spannender als zo ongeveer naast het huisje van Anneke en Ria olifanten staan te trompetteren. Berber/Ingrid en wij (A&A) worden daar uiteraard wakker van en het lukt Ingrid zelfs om de olifanten te spotten. Ze staan op minder dan 15 meter afstand van het huisje van Anneke en Ria en worden slechts van hen gescheiden door een schrikdraadje (die het niet altijd doet omdat de electriciteit regelmatig uitvalt). Maar de 2 dames slapen gewoon door en horen niks......... Ongelofelijk.............geen idee wat die twee wel wakker kan maken....En Anneke maar roepen dat ze slecht slaapt.....
De volgende dag (geen idee welke dag van de week dat is en welke datum we leven.....) gaan we weer terug naar het project en bezoeken we een tree planting area en de grot waar de nestjes van de Edible Swiftlest worden beschermd. Bij de tree planting area valt me op dat er 4 vrouwen uit het dorp aan het werk zijn en vraag dus of het toeval is dat er alleen vrouwen zijn. Die vraag levert hilariteit en een lang antwoord op. Het komt er uiteindelijk op neer dat de mannen gewoon geen klap uitvoerden en dus vervangen zijn door vrouwen .............pfffffffff........
Het valt iedereen wel op dat het werk heel arbeidsintensief is, er gewerkt wordt met simpele gereedschappen en dat het lijkt of het wiel telkens weer wordt uitgevonden. Net zoals in de nursery van Danum Valley legt Erik ook hier weer de voordelen uit van de driehoekige plantgaten en weer geloven de locals niets van zijn theorie. Voor meer info over de driehoekige plantgaten: [email protected]!
Nadat we de packed lunch hebben opgegeten wandelen we naar het project voor de bescherming van de eetbare zwaluwnestjes. De grot waarin de zwaluwen hun nestjes bouwen wordt 24 uur per dag door mensen van het project bewaakt om te voorkomen dat er te veel nestjes worden geoogst en de kolonie zwaluwen uitsterft. Eén kilo nestjes is ongeveerd 1000 USD waard en dus is er grof geld mee te verdienen. De nestjes smaken naar niks, maar schijnen goed te zijn voor je huid. Op de vraag of één van de bewakers de nestjes wel eens heeft gegeten volgt een bevestigend antwoord, maar er volgt direct achteraan dat ze alleen met Maggi nog ergens naar smaken (naar Maggi dus...). Kortom, weer een of andere mythe waar dieren de dupe van zijn........
's Middags geeft de bendeleider van het project een lezing in het kantoor van Hutan. Marc Ancrenaz is een fransman en die staan niet bekend om de uitspraak van hun engels. Marc is daar geen uitzondering op en enkel reisgenoten kunnen 'm gewoon niet volgen. Woorden als 'it is worth' of it is worse' leiden tot veel verwarring. Het doet me erg denken aan Allo Allo (of hoe je dat ook al weer schrijft....). Er zijn vele vragen aan Marc en uiteindelijk zijn we pas om 5 uur weer terug in de lodge. Dat was een lange, maar wel heel leuke en afwisselende dag, waarin we een goed beeld hebben gekregen van het Hutan project. We hebben overigens ook gezien hoe het doneren van goederen aan een goed doel niet moet: er ligt een prachtige boot voor de deur van hun kantoor, die is geschonken door een Japanse organisatie. De boot verbruikt echter zoveel diesel, dat het te duur voor Hutan is om hem te gebruiken. Kortom, de boot ligt werkeloos te zijn in de Kinabantangan rivie. En omdat de boot eigendom is van een ministie, kan ie ook niet worden gebruikt voor andere doeleinden.
Zo, het einde nadert van onze trip. We hebben alleen nog Sepilok (rehabilitatie-centrum voor orang oetans ) en de bonusdag in Kota Kinabalu voor de boeg. Dat laatste stukje schrijf ik pas als we al weer in jullie koude kilkkerlandje zijn aangekomen. Alvast een leuke Sinterklas en tot over een paar dagen!!!
Liefs, A(&A)
Jammer dat het maar zo'n "kort" reisje is :-)
Groeten aan Ria en voor allen een goede terugvlucht gewenst.
Mieke en Lon van der Zon.
Coby kuipers
Mooi verhaal weer - en wat bijzonder, die olifanten!
Zeer bedankt en een goede terugreis gewenst!
Ontzettend bedankt!
Goede reis terug en tot op Schiphol.
Groeten, Annemieke
Geniet er nog van, want hier is het winterkwakkelweer met kans op een ochtenduitglijder op de fiets op sommige stukken. Goede reis terug!
Denk er nog maar eens over om je aan te melden bij SNP als reisleider, als je nog niets gevonden hebt begin 2013.