Yes!!! Apen én vogels (en slaven….)

Het vorige verhaal eindigde bij de overdracht van de huurauto aan Sputnik Car Rental. Vanaf nu zijn we dus weer aangewezen op het openbaar vervoer. Maar dat hebben we de komende dagen niet nodig, want we slapen 3 nachten in de ‘lodge’ van het nationale park Kakum in het westen van Ghana. Dit is één van de weinige plekken in Ghana waar het regenwoud nog overeind staat en het park mag zich verheugen in veel bezoekers. Onze kamer is simpel, maar het water én de elektriciteit doen het zowaar! Maar al snel leren we dat we telkens 24 uur stroom hebben en dan vervolgens weer 24 uur niet en dan 24 uur weer wel en dan weer 24 uur niet…. Zogenoemde scheduled powercuts vanwege de energietekorten. Hmmm…. niet erg handig, maar wat doe je er aan? Er is ook een restaurantje aanwezig, maar dat sluit al om 4 uur. Als je avondeten wilt hebben, moet je dat ’s middags bestellen en dan om 4 uur ophalen. En verhip, de maaltijden zijn op tijd klaar én het smaakt 2 uur later nog prima ook. Kortom, we zullen deze 3 dagen, waarbij de eerste winkeltjes een flinke tippel verderop liggen, niet verhongeren of verdrogen! Maar waarom zijn we in Kakum NP? Ten eerste omdat het één van de weinige plekken in Ghana is, waar je een (kleine) kans hebt om apen te zien (meerkatten, colobus-apen). Bovendien is er een canopy walkway (dé favoriet van Erik Mager….) en die is niet alleen lang (400 meter), hoog (tsja, geen feit voorhanden, maar meer dan 50 meter) en eng (gebouwd in 1995 door Canadezen, maar met Ghanees onderhoud…), maar je hebt vanaf de platforms een birdseye view op het regenwoud en kan daardoor prima vogels kijken. Het zou toch een keertje moeten gaan lukken met onze vogellijst?

We spreken met de beheerder af dat we de volgende dag om 6 uur willen beginnen met vogelen en die vindt dat prima. Hij zegt dat ‘ie zal zorgen dat er een guide aanwezig is om het hek naar de walkway voor ons open te doen omdat die normaal pas om 8 uur open gaat. De wekker gaat om 5 uur, we proppen wat ontbijt naar binnen, pakken de rugzak in en staan om 6 uur startklaar bij het information center. Maar…. we zijn alleen…. Tssssss…. We wachten 20 minuten, maar er is nergens iemand te bekennen…. Grrrr…. Dan maar zonder gids. We zullen vast niet verdwalen want er is een heus geplaveid pad door het regenwoud gemaakt naar het begin van de walkway. We lopen de 15 minuten naar het begin van de walkway, maar…. er zit een enorm hangslot op de toegangsdeur…. Potverdrie…. Alex laat Angeline achter en hobbelt in sneltreinvaart weer naar beneden toe. Daar is inmiddels wat meer leven in de brouwerij en hij vraagt of iemand z.s.m. de sleutel van de deur kan pakken. Diverse mensen staan elkaar wat schaapachtig aan te kijken en niemand schijnt te weten waar die sleutel is…. Uiteindelijke sjokt iemand weg om 10 minuten later mét sleutel terug te keren. Hoppa, snel terug naar boven en genieten van de hangbruggen! Maar ja, inmiddels is het half 8 en dan houden de meeste vogels al weer hun snatertje en is het een stuk lastiger vogelen.... We lopen de hangbrug op. Wow, wat is die gaaf zeg! Alex heeft zijn hoogtevrees door het klussen op het dak van Cornelia en Jasper achter zich gelaten en loopt op 50 meter hoogte gewoon over de hangbruggen heen. We vogelen in het begin niet zo veel omdat we nogal onder de indruk zijn van de hangbruggen en het uitzicht op het prachtige regenwoud ofwel het prachtige uitzicht op het regenwoud. Veel tijd om te genieten hebben we niet want…. Vanaf 8 uur is de walkway open voor “gewone” bezoekers. En die zijn er veel. Voor Ghanezen is de walkway een soort pretparkattractie waar je gezellig met je hele familie naar toe gaat. Bovendien is het hèt uitje voor scholen in de buurt. En ja hoor, aangekondigd door onvoorstelbaar veel kabaal zien we een geelgroen lint van kindertjes over de hangbruggen aankomen. Zoals alle kinderen op schoolreisje is het grut uitgelaten. Een deel van de kids vinden de hangbruggen gaaf, onwijs, tof of hoe het tegenwoordig ook genoemd mag worden. Maar een deel van de kinderen vindt het maar niets en gaan schreeuwend, huilend en zelfs biddend de eerste hangbrug over. Wij staan toevallig op een platform waarvandaan je een shortcut kan nemen zodat je niet alle 7 hangbruggen hoeft te doen. Zodra een aantal kids dat hoort blijven ze resoluut staan en weigeren verder te gaan. Ze klampen zich aan ons of aan de boom vast omdat ze het zó eng vinden. Maar hun leraar is onverbiddelijk: ze zullen en moeten alle hangbruggen langs. Alex zegt tegen de leraar dat er iets bestaat als hoogtevrees en dat het niet verstandig is om de kinderen onder druk te zetten de route af te maken. Alex is totaal verbaasd dat de leraar zijn advies opvolgt en de achtergebleven kindertjes de shortcut mogen nemen.

Al met al een heel spektakel. Maar ja, wij komen hier om in alle rust naar de vogeltjes te kijken…. Het duurt bijna een uur voordat de rust terug gekeerd is. Het is inmiddels 9 uur en dan neemt de vogelactiviteit snel af…. Om half elf besluiten we net als de vogels een pauze in te lassen en gaan terug naar het information centre/restaurant voor de lunch (tosti’s met patat!!!!!!). Aan het eind van de dag wagen we nog een poging op de hangbruggen. Om 4 uur sluit de toko en om 6 uur wordt het pas donker, dus die laatste paar uur zijn ideaal om te vogelen. Die dag begonnen we met de 100ste vogel op ons lijstje en we eindigen de dag met 108 soorten (eindelijk!!!). Niet dat we zo streberig zijn, maar georganiseerde vogelreizen naar Ghana komen na 3 weken thuis met een lijst tussen de 400 en 450 vogelsoorten…. Die aantallen halen wij nooit (slechtere oogjes, minder gebruik maken van lokale gidsen, meer tijd kwijt aan zelf alles regelen en we bezoeken bepaalde gebieden niet), maar meestal komen we wel op 2/3de van het aantal soorten. Voor deze trip hadden we de lat nog lager gelegd omdat we ons niet alleen richten op vogelen, dus ergens hoopten we wel op de 200 soorten. Daar is nu dus de helft van gehaald. En nu mogen jullie raden wie van de twee A’s weer iets  rustiger kan slapen….

De tweede dag gooit het weer roet in het eten, of beter gezegd in het water. De dag begint redelijk. De toegangsdeur was zowaar om 6 uur open, maar tegen 7 uur wordt de lucht toch wel errug donker (lees pikzwart) en dan voelt het toch niet zo goed om op een hangbrug hoog in het regenwoud te staan. Net voor de eerste druppels vallen gaan we dus terug naar het beginpunt. Daar is een hut gemaakt, ideaal om te schuilen. Nog geen kwartier later zitten we hoog en droog in een heuse tropische storm. Het stort van de regen met enorme windvlagen. We zien de kruinen van de bomen flink heen en weer gaan, inclusief de hangbruggen. Ook horen we redelijk wat gekraakt en gerommel om ons heen. Later zien we dat er toch aardig wat bomen “onthoofd” of geheel ontworteld zijn. Hoewel we droog zitten, koelt het flink af en kruipen we onder een poncho!

Na een uur of 3 is het weer droog en zetten wij weer voorzichtig voet op de hangbruggen. Zoals gezegd zijn deze van degelijke Ghanese kwaliteit (!?!), maar er wordt toch ook wel onderhoud gedaan. Met name de eerste 2 delen zijn redelijk nieuw, maar het derde deel (naar het derde, meest vogelgenieke platform) is oud en ziet er na de storm toch wel wat schots en scheef uit. Daar gaan wij dus niet overheen (voordat wij anderen dat hebben zien doen).

Door de regen is het overigens heerlijk afgekoeld (alles onder de 30 graden vinden wij koel). Ook de vogels vinden dat en we zien dus weer een paar leuke soorten. Maar de klapperrrr komt als we veel geritsel van bladeren horen en we een groep apen spotten. En ze komen nog in onze richting ook! Wel heel vreemd om apen van bovenaf te zien want wij staan zo’n 20 à 30 meter hoger dan waar zij aan het foerageren zijn. Het is een gemengde groep kleine witneusmeerkatten en Loewe’s meerkatten. We kunnen ze ruim een uur op ons gemakkie bekijken en er is verder helemaal niemand meer op de boardwalk. Écht fantastisch en een kadootje. Helaas zijn de foto’s niet zo goed omdat ze 90% van de tijd in de vegetatie zaten en maar af en toe goed te zien waren. Bovendien begon het ook al te schemeren….

De laatste ochtend gaat alles gesmeerd (hek is open, geen regen) en kunnen we ongestoord vogels kijken. Er komt om 8 uur zelfs nog versterking in de vorm van een groepje van 4 vogelaars uit de UK met hun 2 gidsen. We staan een tijdje op hetzelfde platform en we beginnen nu te snappen waarom andere vogelaars veel meer vogels zien: bijna niemand vogelt hier zelf (zoals wij), maar maken gebruik van Ghanese gidsen. En die kennen werkelijk elk piepje, hebben supergoede ogen, wijzen de vogels voor hun gasten aan met een laserpen én spelen het geluid van de vogels af zodat die op hun ‘rivaal’ afkomen. We zien 4 nieuwe soorten in de 15 minuten dat we samen met hen staan. Maar dit is niet onze manier van vogels kijken en we hobbelen terug naar ons huisje. Na een lauwe douche pakken we een trotro (taxibusje) naar Cape Coast voor een portie ‘cultuur’.

Langs de Ghanese kust zijn door Zweden, Denen, Portugezen, Engelsen en Nederlanders diverse forten gebouwd die dienden als handelspost. En wat werd er zoal verhandeld? Goud, cacao en met name slaven werden geëxporteerd. We krijgen een tour door het fort van Cape Coast en zijn onder de indruk van het slavenverhaal én de mensonterende omstandigheden waarin de slaven enkele weken tot enkele maanden in de catacomben van het fort moesten zitten voordat ze naar de Amerika’s werden verscheept. Ook de ‘door of no return’ maakt indruk omdat er voor de slaven geen weg meer terug was, terwijl wij na het uitzicht over het strand (vissersbootjes) gewoon het fort weer binnen wandelen…. Vreemd idee…. De Nederlanders hebben in Cape Coast slechts 4 jaar de scepter gezwaaid, maar het fort in het nabijgelegen Elmina is 200 jaar door ‘ons’ geëxploiteerd. Het onderhoud van het fort is overigens belabberd, ondanks dat het op de Werelderfgoedlijst staat. Grappig detail is dat Obama het fort in 2009 heeft bezocht en je precies de route kunt zien die hij gelopen heeft: daar is alles nieuw geverfd!!! We eten ergens in de stad en willen vlak voor het donker wordt weer terug zijn in ons hotel. Maar we nemen niet de handigste route en bovendien is er weer eens geen elektriciteit en dus de stad is stikkedonker…. Ongelofelijk, wat leven we in Nederland dan toch in luxe dat we altijd stroom hebben…. Gelukkig heeft ons hotel een generator en doen het licht en de ventilator het. Want het is 34 graden op de kamer…. Dat wordt dus heel klef slapen.

De volgende ochtend verlaten we Cape Coast op weg naar het stadje New Edubiase, richting Kumasi. Het is echter rustig op het busstation en het vullen van het taxi-busje gaat tergend langzaam…. En tsja, hij vertrekt pas als alle stoelen zijn verkocht…. Grrr…. Alex informeert een paar keer hoeveel stoelen nog verkocht moeten worden. Na 2 uur rondhangen op het busstation moeten er nog 4 buskaartjes verkocht worden. Alex doet een ‘bod’ op de resterende stoelen (30 cedi i.p.v. 56 cedi) onder de voorwaarde dat het busje dan wel gelijk vertrekt. De eigenaar van het busje hapt toe en 5 minuten later rijden we Cape Coast uit. Tsja, soms moet je maar de rijke toerist uithangen…. De driver gaat er echt als een Sputnik vandoor. Hij scheurt met een gangetje van 120 km per uur tussen alle gaten op de weg door en remt niet echt af bij het passeren van alle dorpjes en stadjes onderweg. Wat een malloot zeg….  

We stappen in het plaatsje New Edubiase uit en vragen naar de guesthouse waar andere vogelaars hebben geslapen. Niemand die Nina’s Guesthouse kent…. Hmmm….. vreemd…. We vragen het aan een paar taxi-chauffeurs en eentje zegt het te kennen. OK, de taxi in en we hobbelen naar Tina’s Holiday Inn. Het ligt 2 km uit het stadje. Zou dit het zijn? De kamers zijn prima, maar er is geen restaurantje bij. Erg onhandig. We besluiten toch maar te blijven omdat we die middag nog een andere missie hebben en daardoor geen tijd te verliezen hebben. We gaan op zoek naar de Yellow-headed Picathartes. Een vogel uit een hele vreemde, primitieve vogel-familie, die maar uit 2 soorten bestaat. De Red-headed Picathartes hebben we in Kameroen al gezien, dus het zou wel heel gaaf zijn om ook de gele variant te zien. Je moet tegen 3 uur al bij de nest-/slaapplek zijn en dan rustig afwachten totdat de vogels terugkeren van hun dagelijkse foerageertocht. De picathartussite is te bereiken via een dorpje zo'n 20 km verder, dus we vragen de taxichauffeur of 'ie ons daar naar toe wil rijden en daar wil wachten terwijl wij naar de picathartes op zoek gaan. We spreken een prijs af en gaan op pad. De weggetjes worden steeds smaller en uiteindelijk komen we aan in het gehucht Bonkro. Oef, wat een arme streek is dit zeg. Er komt iemand aangerend en dat blijkt de gids die we zoeken. ‘Gewone’ toeristen komen hier niet, dus ze snappen gelijk dat je vogelaar bent en voor de Picathartes komt. Uiteindelijk gaan we met een groepje van 5 mensen op pad omdat de taxichauffeur nieuwsgierig is wat we gaan doen én we van een nabijgelegen dorp ook nog een gids mee krijgen. Na een uurtje lopen zijn we van top tot teen bezweet en we naderen de overhangende rots waar de Picathartes slaapt en broedt. Alex en één van de gidsen zien heel kort een vogel zitten: de Picathartes!!!! Hopelijk krijgen we straks een beter beeld. We gaan op een soort bankje zitten en wachten geduldig af wat komen gaat. En we worden niet teleurgesteld: we zien de vogel een uurtje later prachtig dichtbij en hij hopt zelfs op een paar meter vóór onze voeten voorbij. Gaaf, heel gaaf!!!! Fotograferen is trouwens lastig omdat het bos donker is en de vogels pas rond 4 à 5 uur tevoorschijn komen. We lopen terug en zijn uiteindelijk vlak voor donker weer in onze Holiday Inn. Maar helaas zonder avondeten, want de eigenaar heeft zijn belofte gebroken om voor fried rice with vegetables te zorgen…. Eizak…. We vragen om gekookt water en nemen een Cup-a-Soup met wat crackers (met mayo) en een mueslireep en als toetje een banaan. Hier krijgen we vast geen Michelin-ster voor, maar iets is beter dan niets…. Ook de volgende ochtend kunnen we in de buurt niks te eten vinden. De lokale winkeltjes verkopen alleen maar zeep enzo, maar Alex ziet nog wel ergens een flesje chocolademelk staan. Dat wordt dus crackers met chocolademelk als ontbijt. Ook goed.

Onze volgende bestemming is Bobiri Butterfly Sanctuary, een km of 30 ten oosten van de grote stad Kumasi. Of de duvel ermee speelt, gaat alles in Kumasi mis wat mis kan gaan. Het busje komt op een ander busstation aan dan gepland, we proberen alvast info in te winnen over de lange bustocht naar Tamale over een paar dagen (maar dat mislukt), de stad is gehuld in een smog-deken en geen enkele taxi-chauffeur kent het Bobiri Forest…. Grrrrrr…. Op het heetst van de dag lopen we een paar uur te rommelen en uiteindelijk nemen we eerst een mini-busje in de richting van Bobiri en zien we wel hoe we de laatste paar km naar het bos af gaan leggen. Gelukkig staat er een taxi op de plek waar we het mini-busje uitstappen en die weet waar het vlinderbos is. Wat overigens opvalt is dat gaande weg de taxi's en busjes steeds gammeler worden. Zo gaat het starten van deze taxi gaat niet met een sleutel, maar 2 draadjes worden ergens tegenaan gehouden, ongeveer zoals de Oost-europeanen bij ons de auto’s stelen…. Uiteindelijk komen we om 2 uur aan in Bobiri, terwijl we 125 km eerder om 8 uur aan deze trip zijn begonnen. Soms is het openbaar vervoer toch niet zo ideaal….

In Bobiri is ook een guesthouse, waar we kunnen slapen èn eten. De guesthouse heeft hele mooie kamers en ligt in een kleine open plek middenin in het bos. Helemaal top voor ons! We blijven hier 2 nachten en gaan, zoals verwacht, niet op zoek naar vlinders, maar naar vogeltjes. We zijn echter gewaarschuwd: hoewel het bos er heel natuurlijk uit ziet, zien andere vogelaars verrassend weinig vogels.… Mieren zien we overigens in overvloed! Het is een intrigerend gezicht om zo’n mierensnelweg een poosje te bekijken. Ondanks de afgelegen plek weet de kok prima maaltijden uit zijn simpele keukentje te toveren en krijgen we het meest uitgebreide ontbijt tot nu toe in Ghana. We zien inderdaad niet veel vogels, maar wel een paar leuke soorten. Uiteindelijk verlaten we met enige tegenzin deze plek om weer naar de drukke stad Kumasi te gaan. Daar pakken we de bus naar Tamale in het noorden van Ghana om de neef van Alex te gaan bezoeken, die daar stage loopt. Dat lezen jullie in het laatste verslag van deze trip!

Liefs, A&A