Apies kijken

Apies kijken

We hebben de vorige keer omschreven hoe een werkdag op Monkeyland er zo'n beetje uitziet. Moe word je er niet van. Het grootste deel van de dag zit je bij de ingang te wachten tot je een rondleiding kunt geven. Het is hier nu laagseizoen en veel hotelletjes en restaurants in het 20 km verderop gelegen Plettenberg Bay sluiten in de maand mei de deuren omdat er te weinig toeristen zijn. Gelukkig waren er in Monkeyland vanwege de mei-vakantie in Nederland redelijk wat 'landgenoten en hebben we zelfs een paar rondleidingen in het Nederlands gegeven! Dat gaat met name Alex toch een stukje soepeler af dan in het Engels. Over het algemeen geven we ieder per dag 2 rondleidingen van 1 à 1,5 uur. Zonder andere bezigheiden zit je dan wel erg lang op je achterste.... Vandaar dat we zelf maar wat extra werkzaamheden zoeken, want we houden niet zo van stil zitten. We hebben inmiddels de schone taak op ons genomen de hangbrug af en toe schoon te vegen. De brug is 128 meter lang en op het diepste punt 17 meter boven de grond en schijnt de langste hangbrug in Afrika te zijn. Veel apen slapen op de brug en wat is het eerste wat ze 's ochtends doen ............juist ja ................... poepen. Maar de vaste stafleden voelen zich niet echt geroepen om de brug schoon te maken. Gidsen zijn er om rondleidingen te geven en degenen die voeren, tsja, die voeren alleen. Het park is heel publieksvriendelijk, maar ze laten de mensen wel over een volgescheten brug lopen. Wij snappen daar weinig van en maken 'm dus regelmatig schoon. Dat geeft meteen een kans op leuke ontmoetingen met de apen. Zoals Angeline, die een discussie heeft met een groepje zwart-witte vari's van Madagaskar. Maar soms zijn de ontmoetingen wat minder vriendelijk. Zo maken de meeste apensoorten heel duidelijk onderscheid tussen mensenmannen en mensenvrouwen. Als er een mannetje groene meerkat op de brug ligt te pitten en Angeline komt naar hem toelopen, dan blijft ie gewoon liggen en laat zijn tanden zien. Datzelfde gedrag hebben de heren capucijneraap. Maar als Alex op de groene meerkat of capucijneraap afloopt, dan weet ie niet hoe snel ie van de brug af, in de bomen moet springen. En nee, dat komt niet omdat Alex zo boos kijkt, maar omdat de groene meerkatten net als de andere apensoorten gewoon niet bang voor vrouwen zijn. Zelfs de kleine opdonders van doodshoofdapen blijken niet onder de indruk van Angeline of vrouwen in het algemeen. Sterker nog, een paar dagen geleden had ze er eentje al bijtend en krabbend in haar nek hangen omdat ze niet opzij ging toen hij haar wilde passeren op de hangbrug en in zijn ogen had hij toch echt voorrang. Angeline loopt nu dus een beetje te mokken dat de mannetjesapen niet naar haar willen luisteren, maar ach, dat is thuis met Alex niet anders.........

Bijna alle apen, die in Monkeyland rondlopen, komen uit gevangenschap. In Zuid-Afrika is het legaal om een exotische aap als huisdier te houden. Je kunt ze gewoon in een dierenwinkel of op internet kopen. Een kleine marmoset kost omgerekend zo'n 100 euro en is vanwege zijn geringe grootte (past makkelijk in een kooitje) een geliefd huisdier. Maar ook de grotere capucijnapen zijn populair. Dat zal vast te maken hebben met hun optreden in populaire films zoals Pirates of the Carebean of hun grappige uiterlijk als ze klein zijn. Maar ook kleine capucijnaapjes worden groot en dan met name hun snijtanden. Tel daarbij op dat ze voortdurend willen bewijzen dat zij de sterkste in huis zijn en dan voel je al aankomen dat veel dieren hun verdere leven slijten in een kleine kooi of geluk hebben en in Monkeyland terecht komen. Als apen nieuw binnenkomen worden ze eerst een periode in een kooi in het bos gehouden om te kijken hoe hun reactie op soortgenoten en andere soorten is en hoe zij op mensen reageren. Ze komen pas los, als zij op een normale manier met de andere apen omgaan én als zij niet meer op mensen reageren. Af en toe komen er namelijk dieren binnen die of agressief of te aanhankelijk op mensen reageren en uiteraard is het niet de bedoeling dat bezoekers worden aangevallen of dat de apen op hun schouders meeliften. Voor de echte probleem gevallen en ook voor de kneuzen is een apart deel ingericht: "special monkey home".

Zo langzamerhand kennen we Monkeyland als ons broekzak en beginnen we ook een aantal individuele apen beter te kennen. Wees niet bevreesd, we gaan geen college geven over de 9 apensoorten, maar willen een paar dieren en/of soorten toch een beetje voor het voetlicht plaatsen:

• Atlas, de enige gibbon die vrij in het bos rondslingert. Sommige gidsen noemen hem ook wel Claudia Schieffer, Niet alleen vanwege zijn blonde vacht, maar omdat hij soms expres een groep op lijkt te zoeken en volgt en uitgebreid poseert voor de gewillige fotografen. Hij lijkt zich prima te vermaken in zijn eentje en is met name goede maatjes met de capucijnapen. Die zijn heel goed in vlooien en vinden het bovendien prachtig om te spelen en te slingeren, dus wat wil je nog meer. Zijn grootste hobby is het najagen van groene meerkatten......Er zijn nog 2 gibbons op het project, maar die zijn te agressief om tussen het publiek losgelaten te worden en zijn zitten in hun eigen stuk bos
• Bratt is de enige zwarte lemur in het park. Zijn vrouwtje, Angelina, is vorig jaar overleden. Tsja, wat doe je dan als vrijgezelle man? Dan ga je op zoek naar iemand die nog het meeste op je overleden eega lijkt en dat is een katta. Nu het paarseizoen bij de lemuren is begonnen loopt Bratt de hele tijd achter de vrouwtjes katta aan in de hoop dat ze toehappen. Dat doen ze niet omdat het verschillende soorten zijn die elkaar in het wild niet kennen, maar zoals je kunt zien op de foto mag ie wel lekker slapen met 2 katta's.
• Capucijnerapen en doodshoofdaapjes. Helaas hebben veel van deze dieren een achtergrond als huisdier omdat het zoals al eerder gezegd in Zuid-Afrika is toegestaan deze soorten als huisdier te hebben. Ze kosten maar een paar honderd euro en het trieste resultaat is dus dat deze soorten in de grootste aantallen in Monkeyland te vinden. Er lopen zo'n 100 doodshoofdaapjes en 80 bruine of gekuifde capucijnerapen rond in het bos. Net zoals in het wild trekken ze veel met elkaar op. Voor beide soorten is de paartijd aangebroken en het is erg leuk om de schermutselingen rond de dominantie te zien. De heren doodshoofdaap beginnen steeds meer op een soort body-builders te lijken en reageren zelfs op gidsen of bezoekers die in de weg staan. Het is ook grappig om de jonge mannetjes capucijnapen met een baby te zien lopen. Dat is namelijk de manier om bij een vrouwtje een wit voetje te halen als je geen dominante vent bent. Verder zijn de capucijnerapen de jonge onderzoekers van het bos, Ze halen schors van bomen om te kijken of daar insecten onder zitten en breken uit ballorigheid veel takken van bomen.
• De brulapenfamilie in Monkeyland zou je 'prettig gestoord' kunnen noemen. Pa Andy is reuze nieuwsgierig naar alles wat die tweevoeters allemaal uitvoeren. Hij hangt dus veel rond bij de ingang en kan ook uren door het raam van de receptie/winkel gluren. Soms gaat ie uitgebreid voor de deur in het zonnetje liggen kijken naar al die mensen die in en uit lopen. Zijn oudste zoon, de anderhalf jaar oude Monster, is zelfs nog erger. Het liefst zit hij op een tak op een plek waar mensen vaak stilstaan. Hij laat zich vervolgens aan zijn staart naar beneden zakken en hangt dan onderste boven heen en weer te bungelen en probeert de mensen even aan te raken. Een ander spelletje is over de grond aan te komen rennen en vlak voor mensen te stoppen. Grootste truc is dan even de tenen van de soms blootsvoets lopende Zuid-Afrikanen aan te raken of veters los te trekken. Allemaal niet de bedoeling en onze taak als gids is hem met straffe hand weg te jagen. Maar soms haalt Monster zulke gekke capriolen uit dat je je lachen niet kunt onderdrukken.

Het is wel heel apart om 9 verschillende soorten door elkaar te zien lopen. Bij de meeste dieren is het een kwestie van soort zoekt soort. Maar ja, van 3 soorten is slechts 1 exemplaar en dan lukt soort zoekt soort niet echt. En dus gaat de enige brillangoer op zoek naar alternatieven en dat heeft ie gevonden in de doodshoofdapen. In het wild zouden die elkaar nooit van zijn leven tegenkomen omdat de brillangoer in Azië voorkomt en de doodshoofdapen in Zuid-Amerika. Bovendien zit er nogal een grote verschil tussen die twee (7 kg versus 700 gram). Maar dat verhindert niet dat de langoer zich opwerpt als de beschermheer van de kleine doodshoofdapen. Hij heeft het daar wel druk mee, want de groep doodshoofdapen bestaat uit meer dan 100 dieren en dat in een gebied van 12 hectare.......

In het bos komt ook nog een inheemse apensoort voor: de groene meerkat. Deze dieren zaten er al toen Monkeyland opgericht werd. En ja, als je onbeperkt gratis eten krijgt en er goede bescherming is tegen roofdieren, dan laat je je niet afschrikken door een hek of al die nieuwe buren. De meerkatten zijn dus gewoon gebleven in het gebied en dat geeft ons als gidsen meteen de gelegenheid wat meer te vertellen over de problemen met de inheemse apen soorten in Zuid-Afrika. Als je buitenaf woont of in een buitenwijk van een stad, dan moet je je huis altijd goed afsluiten. Tenzij je het niet erg vindt dat je koelkast wordt leeggeroofd. Mensen leggen bijvoorbeeld een rubberen slang (geen tuinslang, maar een nepslang) in de tuin om de groene meerkatten af te schrikken. Maar ja, na een paar uur observeren vanuit een boom en het gooien van takken naar de 'vijand' hebben ze door dat de slang toch echt niet beweegt. En dus gaan ze er lekker mee spelen...... Een ander verhaaltje is dat iemand last had van meerkatten die op zijn auto zaten en de boel onder poepen. Hij dacht slim te zijn en een rubberen slang op z'n dashboard te leggen om de meerkatten af te schrikken. De volgende dag zag hij het resultaat: een verbrijzelde voorruit!!!! De meerkatten hadden met stenen geprobeerd de slang te doden. Tsja, als de homo sapiens het leefgebied van de groene meerkat inpikt, dan vraag je om moeilijkheden....

Tijdens rondleidingen gebeuren soms vreemde dingen:

• mensen hebben soms geen flauw benul van apen en soorten. Dit resulteert in vragen als: "hoe lang duurt het voordat deze (wijzend op een geelgekleurde doodshoofdaap) net zo groot is als deze (wijzend op een donkerbruine capucijnaap)". Dan kost het toch wel even om uit te leggen dat het verschillenden soorten zijn. De boodschap lijkt enigszins aan te komen, want al snel volgt de opmerking dat die (wijzend op een capucijnaap) dus niet zo groot wordt als die (daarmee de gibbon bedoelend). Maar direct daarop volgt de vraag hoe lang het dan duurt voordat die donkerbruine capucijnaap de kleur krijgt van die blonde gibbon. Is de boodschap toch niet helemaal aangekomen. Gelukkig hebben ook die mensen het achteraf heel erg naar hun zin, maar het is dan wel even omschakelen en je voortdurend afvragen wat je nu wel en niet wilt vertellen;
• in Monkeyland lopen meer dan 350 apen van 9 verschillende soorten los rond. Dan zou je denken dat het toch niet zo moeilijk moet zijn om tijdens een uur durende rondleiding apen te zien. De moeilijkheid zit hem in het feit dat die 350 dieren in een gebied van 12 hectare zitten (of liever rondlopen). Alex heeft tot nu toe het diepterecord om tijdens een toer slechts 3 soorten te zien. Volgens Alex kwam dat omdat de apen allemaal langs de randen van het gebied zaten, maar degenen die de jampotglaasjes van Alex kennen, kunnen wel een andere reden verzinnen........Maar gelukkig heeft hij ook voldoende tours waarbij alle 9 soorten gespot worden
• zoals te verwachten heeft elke gids zijn eigen favoriete soort bezoeker. De een vindt het leuk om kinderen een rondleiding te geven, de ander vindt volwassenen weer leuker. Over één ding zijn alle gidsen het eens: het geven van een rondleiding aan Indiase mensen is een ramp. Ze praten voortdurend en luidruchtig door elkaar heen, zij gaan naar links als de gids naar rechts loopt, als de gids vraagt een afstand van 2 meter tot een aap te houden, stappen ze massaal naar voren alsof ze een wedstrijd doen wie de aap als eerste op zijn staart kan trappen. Tot slot zijn ze in staat hun geld terug te vragen omdat ze niet alle 350 apen hebben gezien en dus geen waar voor hun geld hebben gehad. Gelukkig krijgen de vrijwilligers bijna nooit een Indiase toer toegewezen (hoewel Alex een keer een Indiase familie van 7 personen heeft rondgeleid). Een beperkt aantal vaste gidsen met heel veel geduld zijn de pineut, want geloof het of niet, maar er komen elke dag wel 1 of 2 bussen met een Indiaas reisgezelschap.......
• De Afrikaanse namen voor vogels en apen zijn erg grappig. Zo noemen ze de groene meerkatten in het Afrikaans blauwapen of blauwbalapen. Ach, gezien deze foto is dat wel goed gekozen...........

Afijn, er valt hier van alles te beleven en de tijd vliegt voorbij. Over 3 weken is het al weer einde oefening op Monkeyland en beginnen we aan de terugreis naar Johannesburg. Volgende week zullen we wat meer schrijven over de uitjes die we ondernemen in ons weekend (dinsdag en woensdag zijn we vrij).

Liefs van A&A