Over jongetjes en meisjes

Over jongetjes en meisjes!

Tsja, en toen was Angeline een krappe week door het mysterieuze buikvirus geveld. Wederom hetzelfde gegeten als anderen, maar vanaf maandagmiddernacht elk uur zittend op de wc (en niet er boven  hangend zoals Alex) tot er echt niets meer in zat. Vervolgens drie dagen slapend doorgebracht waarbij tijdens de spaarzame wakkere momenten dappere pogingen gedaan werden stukjes brood en water naar binnen te werken. Gelukkig bleef alles na die eerste nacht wel binnen, maar de eetlust is er nog steeds niet en daarmee blijft ook de energie weg. Ziek zijn in de tropen is geen pretje. Overigens is Alex vandaag ook opeens weer erg vaak op het toilet te vinden. Het blijft vreemd dat we goed opletten wat we eten, maar dat een ongelukje blijkbaar in een klein hoekje zit (en wij vervolgens op een klein kamertje).

Ik heb de hele week dus niet gewerkt, maar om me toch maar een beetje nuttig te maken heb ik op zijn elfendertigst zittend de was gedaan en de laptop ter hand genomen. Nee, niet om spelletjes te spelen zoals meneer A te U heeft gedaan toen hij ziek was, maar om dit stukje te schrijven. Dat brengt me meteen naar de titel. Er zijn toch echt verschillen tussen mannen en vrouwen in hoe ze ziek zijn. Diezelfde A te U is het daar helemaal niet mee eens en heel stiekem is 'ie toch wel een beetje blij dat mijn herstel ook minstens vier dagen duurt, en dat het dus niet aan hem lag dat hij geen honger en daarom geen energie had. Maar ik vind toch dat er een groot verschil is tussen drie dagen alleen maar slapen (ik dus) versus wel de energie te hebben om computerspelletjes te spelen, maar echt geen fut te hebben om het appelklokhuis in de prullenbak te gooien waardoor er 3.000.000 mieren gezellig op ons bed aan het lunchen waren (meneer A te U). Enige vorm van herkenning dames? De Kameroenese dames op het centrum wisten overigens meteen waar ik het over had. De mannen lachten en mengden zich wijselijk niet in de discussie. Grappig om te zien hoe die man-vrouw dingen ondanks de wereld van verschil blijkbaar overal hetzelfde zijn.

Je kunt niet anders zeggen dan dat Kameroenese mannen macho's zijn. Hun vrouw betitelen ze steevast als "their big thing". Huwelijkse trouw is nergens voor nodig. Meerdere vrouwen is toegestaan en anders neem je er "a little thing'" (vriendin) bij. Alex kan zich niets mooiers voorstellen, maar ik help hem dan al snel uit de droom door te zeggen dat hij dan drie vrouwen heeft die zeuren dat hij zijn vuile sokken op moet ruimen en zijn natte handdoek na het douchen op moet hangen en dat hij dan ook drie schoonfamilies heeft die hij moet bezoeken (bedoelt hij niets mee hoor, mam). Opvallend genoeg herkennen de Kameroenese mannen dit beeld op hun beurt ook heel goed. Soms bezorgen we (de vrouwelijke vrijwilligers) de mannelijke verzorgers de schrik van hun leven en vertellen dat in Europa de mannen gewoon moeten meedraaien in het huishouden en dat een vrouw zelf kan kiezen of ze wel of geen kinderen wil krijgen. Wij gaan er dan vervolgens vanuit dat dat in Kameroen natuurlijk ook gaat gebeuren. Dat ontkennen ze dan in alle toonaarden en ze geven legio redenen waarom Kameroenese vrouwen toch echt anders zijn dan westerse vrouwen. Gelukkig kunnen ze er ook heel erg om lachen en soms wordt Alex er bij gehaald om hun kant van het verhaal kracht bij te zetten.

Het verschil in gedrag tussen mannen en vrouwen is ook mooi te illustreren aan de hand van de drie wees chimpansees Mayos (meisje van 2 jaar), N'Tui (kereltje van 2,5 jaar) en N'Gambe (meisje van 3 jaar). Zomaar een uurtje spelen:

Zodra mams het hekje doorkomt en de drie zeker weten dat zij nu toch echt het verblijf in gaat komen om te spelen, begint N'Tui stoer te doen. Hij loopt stampend langs het hek ondertussen met stenen gooiend en alles omtrekkend wat hij tegen komt. "Zo, kom jij weer bij mij spelen? Nou, kom maar op, ik ben er helemaal klaar voor". N'Gambe rent naast N'Tui mee langs het hek. “Leuk, kom je weer spelen? Dat vind ik zo gezellig“, giegelt ze, terwijl ze haar lippen tuit en vrolijk met haar armen zwaait. Zodra mams binnenstapt vliegt N'Gambe met haar ruim 10 kg zware lijf om de nek van mams. "Oh, leuk, je hebt weer van die rare metalen dingetjes in je haar, mag ik daar mee spelen?" "N'Gambe, nee, afblijven", zegt mams. “Dat is jammer“, denkt N'Gambe, “ik mag zeker ook niet aan dat gekke metalen ding op je neus zitten. Nee? Dat dacht ik al. Nou, dan geef ik je maar een dikke knuffel en een zoen op je wang. Nu ga ik snel weer een rondje lopen“. Ondertussen heeft N'Tui van een afstandje zitten kijken en net als mams even niet oplet en voorover buigt om N'Gambe op de grond te zetten, ziet N'Tui zijn kans schoon. Hij rent op mams af en geeft haar met beide handen een mep, midden op haar hoofd. Zo, die zit. "N'Tui, ophouden", zegt mams boos. Maar N'Tui is al snel verderop gaan zitten. N'Gambe komt meteen naar mams toerennen, springt om haar nek en geeft een innige omhelzing. "Geeft niets hoor mams, let maar niet op hem. Hier, krijg je een grote knuffel van mij. Gaan we nu leuk spelen? Kom, dan gaan we samen rondjes lopen", zegt N'Gambe, terwijl ze zich op de grond laat zakken, de hand van mams pakt en begint te lopen. De kleine Mayos heeft alles van een veilige plek zitten bekijken. Zodra N'Gambe begint te lopen steekt Mayos haar armpjes naar mams uit. Mams pakt haar in het voorbijgaan op en gedrieën lopen ze het verblijf rond. "Stelletje mietjes" denkt N'Tui, "dat is toch geen spelen". Hij rent op de dames af en ja hoor, het lukt hem de kleine Mayos in haar voet te bijten. Mayos rukt zich los van mams. "Rotjong", schreeuwt Mayos en rent en slingert N'Tui achterna door alle klimstructuren heen. En ja hoor, "Maaaaa-aaaaaams", klinkt het al snel. Snikkend stort Mayos zich in de armen van mams. "Het is niet eerlijk", snottert Mayos, "N'Tui beet heel hard in mijn voet en toen ik achter hem aan ging, sprong hij snel van de balk in die paal. Dat wilde ik ook doen, maar dat ging helemaal niet goed en toen ben ik keihard op de grond gevaaaaa-aaaalen. Nu doen mijn andere voet ook piiiiiii-jjjjjn. Ik haat broertjes!" Na een knuffel en een rondje lopen is de grootste schrik verdwenen en laat Mayos zich weer op de grond zakken om op de tafel met wat blaadjes te spelen. Mams gaat er maar even bij zitten. Al snel gaat N'Tui naar haar toe en pakt haar hand om daar zachtjes in te bijten. Als snel begint mams hem te kietelen. "He, joh, niet daar, dat kieieieitelt, hinnekt N'Tui, terwijl hij over de grond rolt en ligt te schuddebuiken. Mams pakt hem op en begint hem rond te slingeren. "Joepie, dat is pas gaaf. Wat ga ik snel hè, en ik wordt er helemaal niet duizelig van" schreeuwt N'Tui uit. Maar zodra mams hem op de grond zet, kan N'Tui het niet laten. Hij pakt haar hand en wat begint als een speels hapje eindigt in een ferme beet. "AUW, ophouden!" roept mams, maar N'Tui doet of hij niets hoort en gaat gewoon door met bijten. Wie niet horen wil, moet maar voelen. Mams pakt N'Tui in zijn nekvel en duwt hem op de grond. Nog steeds probeert N'Tui mams in haar hand, arm of waar dan ook te bijten en te krabben. Oei, mams pakt zijn bovenlip beet en knijpt flink. Dat doet zeer. "Je bent een rotmams, je bent helemaal niet lief, ik haat je!!!!!", krijst N'Tui terwijl hij stampvoetend en stenen gooiend naar de andere kant van het verblijf loopt. Snel duiken M'Gambe en Mayos bij mams op schoot en beginnen haar nek en armen te vlooien. "Jongens zijn zooooooo vervelend" zuchten Mayos en M'Gambe eensgezind als mams weer opstaat om gedrieën een rondje te lopen.

Enige vorm van herkenning? Ik vind het heel frappant dat dit typische jongetjes en meisjes gedrag zo duidelijk aanwezig is bij die drie chimps. Het zal door het bijtgedrag overigens niet meer zo lang duren voordat N'Tui naar de grote groep chimpansees zal verhuizen. Daar kan hij naar hartelust ravotten met het andere grut en als hij buiten zijn boekje gaat dan zijn er voldoende chimpanseemoeders én -vaders die hem leren wat wel en niet gepast is voor een chimpjongetje totdat hij groot genoeg is om als macho over "zijn" eiland te paraderen.

We realiseren ons overigens dat we nog helemaal niets verteld hebben over de doelstellingen van het project enzo. Dus hier volgt wat 'zakelijke' informatie. Limbe Wildlife Center is een opvangcentrum voor inheemse dieren en dus geen dierentuin, ook al krijgt het centrum 40.000 bezoekers per jaar. Het centrum richt zich met name op apen die in Kameroen en de aangrenzende landen voorkomen en die bijvoorbeeld door de douane of de politie in beslag zijn genomen (omdat iemand ze het land uit wil smokkelen). Een ijsbeer of tijger zul je hier dus niet aantreffen. Overigens hebben bijna alle dieren op het centrum een traumatische jeugd gehad omdat de moeder vaak is neergeknald in het bos voor de commerciële handel in wildvlees (bushmeat). Zo'n kleintje is dan bijvangst die op de zwarte (internationale) markt nog heel wat geld op kan brengen. Door het gesol, slechte voeding en het ontbreken van een goede opvoeding missen de dieren vaak de sociale vaardigheden die ze zouden moeten hebben. Daarom is het des te knapper dat er bijvoorbeeld een goede sociale gorilla-groep is en ook de chimpansees, al gaat dat met veel kabaal gepaard, een leuke groep vormen. Inmiddels geeft LWC onderdak aan 16 apensoorten (7 soorten meerkatten waarvan er eentje als foto is bijgevoegd, 3 soorten mangabeys, chimps (circa 50 dieren), 2 soorten gorilla's (in totaal 16 dieren), drills (60 dieren), mandrills en bavianen) met in totaal 200 dieren. En af en toe komen er nog wat andere dieren hier terecht, zoals landschildpadden, een uil, een roofvogel, een duiker en natuurlijk de papegaaien. Bij de meeste soorten is het niet de bedoeling dat ze zich voortplanten. Waarom niet? Omdat de meeste dieren niet terug de natuur in kunnen en er in heel Kameroen maar 2 andere opvangcentra zijn waarmee je eventueel dieren uit zou kunnen wisselen in het kader van een fokprogramma. Alleen apensoorten die eventueel wél uitgezet kunnen worden óf die erg bedreigd zijn, mogen zich (beperkt) voortplanten. Maar ja, er gaat wel eens iets mis met de anti-conceptie en dat resulteert bijvoorbeeld in twee schatten van baby-gorilla's. De soorten die voor terugzetting in de natuur in aanmerking komen zijn enkele soorten meerkatten, mangabeys en de drills. Die laatste zijn ontzettend bedreigd (circa 3000 dieren in het wild) en de groep van het LWC is de grootste groep in gevangenschap. Overigens is er vanuit het project nog geen aap teruggezet in de natuur omdat dat qua voorbereiding zeer langdurige trajecten zijn (als de dieren enige kans van overleving willen hebben). Over de verdere achtergronden van het project enzo verwijzen we jullie naar limbewildlifecentre.org

Nou, dat was het weer voor deze week. We hebben er inmiddels ruim 6 weken opzitten in Limbe en hebben nog maar 2 werkweken voor de boeg. Slik. De tijd vliegt en we hebben op de werkdagen maar net genoeg tijd om alle dagelijkse dingen te doen. Maar ja, als je pas om half 6 thuis bent en al om 9 uur in bed ligt (om te slapen....) dan blijft er maar weinig tijd over voor lezen, spelletjes doen, weblogverhaaltje schrijven enzovoorts. Kortom, druk druk druk druk druk ................

En over de papegaaien berichten we binnenkort verder.

Groetjes, Angeline (en een tegensputterende Alex)